Categorieën
5. Tweede Tussenperiode

Dynastie XIV

Obelisk van Nehesy II, uit Tanis 1

Inleiding

Dynastie XIV was een dynastie uit Avaris, en later uit de noordoostelijke Nijldelta. Volgens Manetho kwam ze uit Xoïs, in het midden van de Delta. Van slechts van een aantal van haar volgens Manetho maar liefst 76 koningen is iets teruggevonden. Het gaat dan vooral om Sheshi, Nehesy I en II, en Ya‘qub-Har.

De meeste van deze koningen zijn alleen bekend uit de Turin Canon, die helaas ook flink beschadigd is voor deze dynastie. Naast de 50 namen is er nog een lacuna-vermelding. Een deel van de oorspronkelijke koningslijst was dus niet meer leesbaar. Kim Ryholt plaatst een aantal koningen dat alleen bekend is van scarabeeën aan het begin van XIV; maar ook dat zijn er nog lang geen 76. Een flink aantal zal daarom misschien wel voor altijd naamloos blijven.

In tegenstelling tot de eerste heersers van dynastie XV noemden deze koningen zich geen Hyksos. Ze hadden naar Egyptisch gebruik een prenomen en een nomen, maar dat het buitenlanders waren blijkt uit hun namen.

De onderstaande koningslijst is vooral het gevolg van theorieën. Er zijn andere theorieën in omloop, de eerste 6 koningen bijvoorbeeld worden door Daphna Ben-Tor in de laatste fases van de Tweede Tussenperiode geplaatst, maar deze lijst is, als ik vergelijk met de Bijbel, de beste keus. Nehesy I is naar mijn mening de farao van de exodus.

Het begin en Jozef

Manfred Bietak toonde in 1984 aan dat voor dynastie XV er een andere dynastie in Avaris heerste. Kim Ryholt plaatst daar de eerste vijf koningen uit de onderstaande lijst bij. 2 Als hij gelijk heeft passen de fragmenten van een Aziaat met paddestoel-kapstel uit Avaris bij deze dynastie, net als een paleis waar op de binnenplaats begraven werd. Een hoofd met hetzelfde kapsel, dat nu in München staat, komt hier mogelijk ook vandaan. 3 Het is dit paleis en dit beeld dat door David Rohl aangezien wordt als het paleis en beeld van Jozef (1915-1805). Foto’s en reconstrucies van beide zijn online gezet door Michael S. Bar-Ron.

Een aanwijzing dat de eerste koningen van XIV al vroeg tijdens XIII aan de macht kwamen, en mogelijk al in de laatste dagen van XII, komt uit Avaris. Daar werd een cilinderzegel van Amenemhat III (1518-1470) gevonden “auf den Fußboden eines Hausbereiches” in Area A/IV, dat komt uit de Hyksos-periode. In de standaardchronologie is dit meer dan 150 jaar te laat. 4 Maar als XIII inderdaad een korte overlap had met XII, en XIV ongeveer tegelijk met XIII aan de macht kwam, is het mogelijk dat dit cilinderzegel zowel uit de tijd van Amenemhat III als de eerste jaren van XIV komt. Dit cilinderzegel is gevonden met aardewerk dat typisch is voor stratum (bewoningslaag) F. 5 Dat is de periode waarin XIV in Avaris heerste.

Datering

In de Turin Canon is geen totaal voor de dynastie bewaard gebleven. Wel zijn er dankzij Manetho drie totalen bekend. Africanus en Eusebius hebben 76 koningen van Xoïs en 184 jaar, maar in een andere kopie van Eusebius en in de Armeense vertaling staat 484 jaar. De Excerpta Latina Barbari heeft een dynastie koningen van Tanis, 184 jaar.

Als de 184 kloppen blijft er weinig tijd over. Tussen de exodus (1446) en de alleenheerschappij van Ahmose I (ca.1273) zit slechts zo’n 173 jaar, en omdat Ahmose I voor zover bekend in Egypte alleen tegen dynastie XV vocht moet XIV haar zonsondergang al hebben gezien.

Ahmose werd koning in 1290. Zijn vader, Seqenenre Tao, was een tijdgenoot van Nehesy II, mogelijk de op zes na laatste koning van XIV; zie onder, bij Nehesy I. Als XIV eindigde rond 1290 begon ze rond 1474, tijdens de co-heerschappij van Amenemhat III en Amenemhat IV (1475-1470). Volgens Kim Ryholt lijkt het erop dat Sobekneferu (1466-1462) al de Delta verloren had aan dynastie XIV. 6 Dynastie XIII lijkt in dezelfde tijd te zijn ontstaan, mogelijk rond 1472.

Schattingen

Van de eerste koningen van XIV zijn honderden scarabeeën gevonden, tot aan Nehesy I (1446-1445); onder Nehesy raakte de dynastie bijna al haar macht kwijt. Als deze scarabeeën gelijkmatig verdeeld kunnn worden over de jaren, en de dynastie zoals ik hierboven heb uitgewerkt rond 1474 begon te regeren, is het mogelijk om 21 scarabeeën gelijk te stellen aan ongeveer 1 jaar. De koningen heersten dan:

  • Ya‘ammu – 101 scarabeeën – 5 jaar, ca.1474-1469
  • Yakbim – 51 scarabeeën – 2,5 jaar, ca.1469-1467
  • Qareh – 24 scarabeeën – 1 jaar, ca.1467-1466
  • ‘Ammu – 39 scarabeeën – 2 jaar, ca.1466-1464
  • Sheshi – 390 scarabeeën – 18,5 jaar, ca.1464-1446
  • Nehesy – 2 scarabeeën – 1446-1445

Ya‘ammu

Sekhaenre Ya‘ammu
ca.1474-1469

6 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 95 met zijn prenomen. 7

Het is Ryholt die Ya‘ammu, Yakbim, Qareh, ‘Ammu en Sheshi voor Nehesy, Ya‘qub-Har en Khyan (1422-1385) plaatst, na een bestudering van de stijl van hun scarabeeën. 8 Deze vijf zijn een aantal van de vaakst vermelde koningen uit de Tweede Tussenperiode. Als Ryholt gelijk heeft regeerden ze, gezien mijn datering van Khyan, voor de exodus (1446), die het einde van het Middenrijk betekende.

De Turin Canon begint met Nehesy (I) een nieuwe kolom. Het is mogelijk dat in de laatste regel van de vorige kolom een andere koningsnaam stond (of eventueel een lacuna-vermelding), die in de loop van de millennia verloren is gegaan. 9 Dat kan verklaren waarom van deze vijf koningen, in verhouding tot de andere koningen uit de Tweede Tussenperiode, redelijk veel scarabeeën bekend zijn. Sheshi loopt duidelijk op kop. Van alle 980 zegelingen van dynastieën en XIV en XV komen er maar liefst 591 uit de tijd van Sheshi. 10

Zo’n rijke tijd past in een op de Bijbel gebaseerde chronologie alleen voor de exodus. In een tijd waarin de macht van XII zo was verminderd dat dynastie XIII ernaast kon ontstaan, kan in het noordoosten van het land, waar veel Kanaänieten en Amorieten woonden, een andere dynastie op zijn gestaan. Nehesy I was waarschijnlijk een Amoriet; zie onder.

Familieleden

Een aantal scarabeeën van koningszonen komt uiterlijk uit de tijd van Sheshi. Dit zijn de scarabee van koningszoon Ili-Milku, die van oudste koningszoon Nebnetjeru en die van oudste koningszoon Ysrym. 11 Het is dus mogelijk dat er een paar, mogelijk kortheersende, koningen in de lijst toegevoegd moeten worden.

Als Ili-Milku, Nebnetjeru en Ysrym hun vaders hebben opgevolgd, nam een van hen mogelijk de prenomen Khamure aan. Deze is bekend van 3 scarabeeën, die door Ryholt voor Ya‘qub-Har, en waarschijnlijk ook voor Nubuserre (Qareh), worden geplaatst. 12

Daarnaast zijn er nog de 7 scarabeeën van Seket. Op 1 daarvan staat zijn naam in een cartouche, op 4 is hij een koningszoon en op 3 is hij een “koningszoon van Re”. 13 Ryholt noemt hem niet in zijn uitgebreide analyse van deze zegels, maar de overeenkomsten met de andere zegels van koningszonen en die van koningin Tati, waarschijnlijk Sheshi’s vrouw, plaatsen hem in, rond of voor Sheshi’s tijd. 14

Yakbim

Aahotepre Yakbim
ca.1469-1467

22 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 29 met zijn prenomen. 7 Daarnaast is een zegel bekend van koningszoon Yakbim, en een van oudste koningszoon Yakbim, zegels die uiterlijk in de tijd van Sheshi gemaakt zijn. Dit is vermoedelijk de latere koning van die naam. 11

Qareh

Nubuserre Qareh
ca.1467-1466

8 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 16 met zijn prenomen. 7

‘Ammu

Khauserre ‘Ammu
ca.1466-1464

22 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 17 met zijn prenomen. 7

Een van de scarabeeën van Khauserre is gevonden in het gebied R/III in Avaris. Daar zijn ook zegelingen van Khyan (1422-1385) en een uit de co-heerschappij tussen Amenemhat III (1518-1470) en Amenemhat IV (1475-1466) gevonden. 15

Sheshi

Maaibre Sheshi
ca.1464-1446

238 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 152 met zijn prenomen. 7

Sheshi wordt traditioneel geplaatst in dynastie XV, maar dat is verre van zeker. De enige reden daarvoor is dat zijn naam lijkt op de Assis die Josephus noemt, terwijl de naam Assis mogelijk een overschrijffout is voor Archles. 16

Uit zijn tijd komen in totaal 591 scarabeeën, tegenover de 980 voor dynastieën XIV èn XV. Het kan betekenen dat hij lang en stabiel regeerde. Dat hij niet voorkomt op monumenten spreekt dat niet tegen; de afwezigheid van monumenten is juist een kenmerk van XIV. 10

Familieleden

Hij zal getrouwd zijn geweest met koningin Tati, wiens 11 scarabeeën uit zijn tijd komen. Ook uit zijn tijd komen de 46 scarabeeën van kroonprinsen Ipqu en de 22 van kroonprins Nehesy. Nehesy was waarschijnlijk een jongere broer van Ipqu, en werd kroonprins na Ipqu’s dood. 11 Nehesy zal de eerste koning van XIV in de bewaard gebleven delen van de Turin Canon zijn geweest.

De 3 scarabeeën van koningszoon Apepi A komt uit de tijd voor Ya‘qub-Har, en Ryholt denkt dat hij een zoon was van Sheshi of een van zijn dichtbije opvolgers. 17

Datering

In het fort in Uronarti, Cusj, is een zegelindruk van Maaibre gevonden. Deze dateert uit de periode vlak voordat het fort voor het eerst werd verlaten. Hier lagen ook een aantal zegelindrukken van Horus Khabau en Horus Djedkheperu, twee koningen uit het begin van XIII. 18 Zij regeerden kort voor 1451, en gezien het aantal koningen voor hen waarschijnlijk na 1455.

Deze vroege datering van Sheshi is omstreden, en Susan J. Allen plaatst het verlaten van dit fort daarom aan het eind van XIII. Als bewijs voert ze drie typen aardewerk aan die zijn gevonden bij de zegelingen. Ryholt gaat daar diep op in, en komt tot de conclusie dat het aardewerk een datering van Sheshi aan het begin van XIII juist bevestigt, of minstens niet uitsluit. Vergelijkbare halfronde kommen zijn bijvoorbeeld bekend uit stratum (bewoningslaag) G in Avaris, aan het begin van dynastie XIII, ongeveer de tijd van Khabau en Djedkheperu. De halfronde kommen zijn dan weer later dan degenen die gevonden zijn in strata d/1 en d/2 in Avaris, afkomstig uit de late dynastie XII. 19

Een scarabee van Sheshi is gevonden in Tomb 114 van Cemetery X, naast het fort Mirgissa in Cusj. In het fort zijn zegelingen gevonden van Sekhemre Sewadjtawy Sobekhotep (ca.1432-1428) en Neferhotep I (ca.1428-1417). Het fort lijkt aan het begin van Neferhoteps regering verlaten te zijn; Sheshi zal dus voor ca.1425 hebben geregeerd. 18

Door de enorme hoeveelheid scarabeeën uit zijn regering, die door heel Egypte en ook het buitenland zijn gevonden, kan je de conclusie trekken dat hij op een gegeven moment de touwtjes stevig in handen had. Als hij inderdaad tegelijk met XIII regeerde, had hij de hoofdmacht over Egypte in de periode waarin van XIII’s koningen nauwelijks iets bekend is – van Amenemhat V (ca.1460-1457?), tot de tijd van Amenemhat Sobekhotep (1451-1447). Juist door de afwezigheid van monumenten van XIV is het niet vreemd dat tussen Sobekneferu (1466-1462) en mogelijk slechts 1 jaar voor Amenemhat Sobekhotep, de hoogte van de jaarlijkse overstroming van de Nijl niet werd bijgehouden.

Relatie met Isrël

Zijn scarabeeën zijn door heel Egypte gevonden, maar ook in Cusj en in Jericho en Lachis. Dat kan alleen voor de verwoesting van beide steden (Joz 6, 10:32) door de Israëlieten (1406-1401) zijn geweest. Als je kijkt naar de Bijbel moet Sheshi dus voor 1406 gedateerd worden.

Nehesy I

1446-1445

Turin Canon: Nehesy, 0 jaar [x maand] 3 dagen

Ryholt denkt dat een andere lezing van de Turin Canon mogelijk is: “Jaren: x. [Maanden:] 3”. Voor het fragment van het getal na rnpt (jaar) zijn meerdere mogelijkheden: 1, 2, 3, 8, 10, 20, 30 en 40. Omdat zijn zegels zo weinig voorkomen kan het een korte regering zijn geweest. Ryholt denkt dat Nehesy door de stijl van zijn scarabeeën tussen Sheshi en Ya‘qub-Har regeerde, en ziet hem als de koningszoon Nehesy uit Sheshi’s tijd. 20

Nehesy bouwde waarschijnlijk Temple III in Avaris 21 en kan geïdentificeerd worden met de farao van de exodus, die de verdrinking van zijn leger overleefde, als een van de eersten in Egypte paarden had en een Amoriet was. Hij kan dus minstens een jaar op de troon hebben gezeten. Doordat er van hem maar 2 scarabeeën bekend zijn 7, tegenover de rijkdom aan scarabeeën van zijn voorgangers, zal de exodus aan het begin van zijn regering zijn geweest. Een jaar is precies genoeg; in 1445 werd Salitis (1445-1436) koning in Avaris.

Hij is een van de weinige koningen van deze dynastie wiens naam gevonden is op monumenten, maar alleen in de oostelijke Delta. Bietak dateert deze monumenten op het midden van XIII. 22

Hij heef een hele rij opvolgers in de Turin Canon, maar omdat van hen nauwelijks tot niks bekend is staan zij alleen kort opgesomd onder aan deze post.

Een andere datering

Anderen schrijven weer dat Nehesy niet aan het begin van de Tweede Tussenperiode thuishoort, maar aan het eind daarvan. Maha Yehia heeft daar uitgebreid over geschreven. 23

Yehia begint met de beschrijving van drie stelae van Aasehre Nehesy, die zijn opgegraven in Tell Habwe, het oude Tjaru. De hiërogliefen zijn niet van de beste kwaliteit; een aantal staan in de verkeerde richting of zijn verkeerd gebruikt, net als op monumenten van dynastieën XI en XV. Op een van deze stelae wordt “his sister the lady of the two lands Tany given life” genoemd. Zij wordt ook vermeld op een fragment van een stela uit Avaris, als “the sister of the King, Tany”; hier is haar naam geschreven in een cartouche. Een zus van de koning Tany staat, zonder cartouche, op een ander monument achter een koning Apepi. Nehesy zal dus een broer zijn geweest van zowel Tany als Apepi.

Apepi is volgens Yehia niet de bekende koning uit dynastie XV, maar mogelijk Ryholts Apepi B, een koningszoon wiens twee scarabeeën uit de tijd van de late dynastie XV lijken te komen. Op een daarvan staat zijn naam in een cartouche. 24 Deze scarabeeën passen niet bij degene van XV. De laatst gedeeltelijk leesbare naam in de Turin Canon voor XIV is Ip[…], wat gereconstrueerd kan worden tot Ip[p], ofwel Apepi. 25

De stijl van de stelae plaatst Nehesy aan het eind van de Tweede Tussenperiode, in plaats van aan het begin. Het eerste deel van Tany’s naam is op dezelfde manier geschreven als de naam Seqenenre Tao, de kortregerende vader van Ahmose I (1290-1265). Yehia wil Nehesy, de broer van Tany, identificeren met de eerste koning van XIV, en schrijft dat in de Turin Canon geen plek is voor een afscheiding tussen XIII en XIV. Maar aan het eind van kolom 8 in de Canon staat, na de laatste koning die met zekerheid bij XIII hoorde, een regel waarvan het woord “kings” bewaard is gebleven; dat is een deel van zo’n samenvatting.

Twee Nehesy’s

Voor Nehesy zijn dus twee nogal verschillende dateringen. Naar mijn mening betekent dit niet dat een van beide fout is, maar dat er twee koningen waren. Ryholt schrijft dat er verschillende scarabeeën aan Nehesy worden toegeschreven, maar dat slechts twee daarvan horen bij de serie die hij onderzicht. Die twee komen uit de tijd van Sheshi. De andere hebben, net als op de drie stelae uit Tjaru, verminkte inscripties en zijn niet door hem meegenomen. 26

Nehesy I is de koning die kort na Sheshi regeerde, en waarschijnlijk de oudste zoon Nehesy uit Sheshi’s tijd is. Zijn prenomen is onbekend. Van hem zijn de “nette” scarabeeën en de vermelding in Avaris. Nehesy betekent “de Cusjiet”, en die naam is uit te leggen als koningin Tati, ook uit Sheshi’s tijd, zijn moeder was. De naam Tati komt namelijk ook voor in een vervloekingstekst; de Cusjitische koningin Tati, de vrouw van Awaw, was een van de vijanden van Egypte. Zij kan een voorouder zijn geweest van Sheshi’s koningin. Dat kan weer verklaren waarom Tati’s naam in een cartouche wordt geschreven. Sheshi noemde zijn zoon dan naar de afkomst van diens moeder. 27

Aasehre Nehesy II regeerde aan het eind van XIV, en was de broer van Tany en koning Apepi. Hij kan vernoemd zijn naar Nehesy I. Van hem zijn de drie stelae uit Tjaru en de scarabeeën die niet door Ryholt werden meegenomen. Koning Apepi is niet de beroemde Apepi uit XV, maar mogelijk koningszoon Apepi B en Ip[…] uit de Turin Canon. 28 Ip[…]’s voorganger heette ‘A[…], Nehesy zal dus Apepi’s opvolger zijn geweest.

Relatie met Israël

Naar mijn mening is Nehesy de farao van de exodus.

Ya‘qub-Har

Meruserre Ya‘qub-Har

16 scarabeeën zijn bekend met zijn nomen, 95 met zijn prenomen, en 1 met beide namen samen. 7

Volgens Thomas Schneider heette hij Ja‘qubhaddu. 29

In de overgebleven delen van de Turin Canon komt Ya‘qub-Har niet voor. Ik plaats hem alleen tussen Nehesy en de lange lijst van diens opvolgers in de Canon, omdat er meer over hem te zeggen is dan over alle opvolgers samen.

Familie

Hij is mogelijk de vader van de oudste koningszoon Quppen. Quppen wordt vermeldt op 11 scarabeeën, die waarschijnlijk komen uit de tijd van Ya‘qub-Har, want Quppens scarabeeën lijken regelmatig op die van Sheshi. 24 Het is natuurlijk ook mogelijk dat Quppen de zoon was van een van Ya‘qub-Hars voorgangers of opvolgers.

Datering

Net als Sheshi wordt Ya‘qub-Har traditioneel geplaatst in dynastie XV, maar dat is verre van zeker. De enige overeenkomst is met de naam Apachnan van Josephus, en een interpretatie op basis van Josephus’ namen is heel onzeker. 16

Zegelindrukken van Ya‘qub-Har, gevonden in Tell el-Dab‘a, staan naast die van een ambtenaar uit XIII. Deze ambtenaar kan niet precies worden gedateerd, maar het is onwaarschijnlijk dat hij na Merneferre Ay (ca.1385-1361) leefde. 30 De prenomen Meruserre is die van het type Mer-x-re, uit het midden van dynastie XIII. 31 De eerste koning van XIII met zo’n prenomen was Merhotepre Sobekhotep (ca.1403-1401); Ay was de tweede. Dat zegt alleen niets, want in tegenstelling tot de prenomens van XIII lijkt in die van XIV geen patroon te zitten.

Ryholt plaatst Ya‘qub-Hars scarabeeën tussen die van Nehesy en Khyan (1422-1385). De scarabeeën van Khyan werden gebruikt tot in de tijd van Sikru-Haddu (1355-1326), maar dankzij de zegelindruk in Avaris kan die tijd beperkt worden tot ongeveer 1361, toen Merneferre Ay stierf. Dat is alsnog een lange periode om in te zoeken.

Nehesy I’s opvolgers in de Turin Canon

Deze koningen zijn bijna alleen bekend uit de Canon, en daarvan is veel verloren gegaan. Gezien hun korte regeringsduren is het onwaarschijnlijk dat er ooit van meer dan een paar van hen iets wordt teruggevonden.

Een van Nehesy I’s kortregerende opvolgers had mogelijk de nomen Shenes. Deze koning is bekend van 3 scarabeeën. Ryholt plaatst ze op de tijd van of kort na Sheshi. Als hij niet tegelijkertijd met Sheshi en Nehesy regeerde, deed hij dat na hen. 32

Een andere opvolger is mogelijk de eigenaar van de nomen Shenshek, bekend van 1 scarabee, die door Ryholt voor Ya‘qub-Har wordt geplaatst. 33 Deze scarabee is gevonden in Avaris, tussen twee muren uit strata D/3 en D/2, ofwel aan het eind van XV. Dat hoeft niet te betekenen dat Shenshek in die tijd leefde. Scarabeeën van Sheshi zijn nog gevonden in de Late Bronstijd, en meer dan 60 van zijn zegelindrukken zijn gevonden in het Carthago van de tweede eeuw v.Chr.! 34 Shenshek kan hoogstens voor die tijd worden geplaatst.

Als Ya‘qub-Har niet in de lacuna-vermelding thuishoort, zijn er 18 plekken beschikbaar voor hem, vooral aan het eind van de dynastie.

Verderop in de lijst regeerde waarschijnlijk Wadjed. Deze nomen is bekend van 5 scarabeeën, die door Ryholt in de tijd van Ya‘qub-Har en Khyan wordt geplaatst. 33

  • Khatire […] 3 […]
    Volgens Gardiner is ti een schrijffout voor ḫrw, en heette hij eigenlijk Khakherure. 35
  • Nebfaure, 1 jaar 5 maand 15 dagen
  • Sehabre, 3 jaar […] maanden 1 dag
  • Merdjefare, 3[of 4] jaar …
    Hij was niet de koning Merdjefare die vermeld is op een stela, want die regeerde aan het eind van dynastie XIII. 36 Deze Merdjefare leefde eerder.
  • Sewadjkare, 1 jaar […] maand […]
  • Nebdjefare, 1 jaar […] maand […]
  • Webenre, 0 jaar […] maand […]
  • […] 1 jaar […] maand […]
  • […]djefare 0 jaar 4 maand […]
  • […]benre […] jaar 3 [maand …]
  • Auibre […] lacuna [maand] 18 dagen
  • Heribre, […] 29 [dagen]
  • Nebsenre […] 5 maand 20 dagen, lacuna […]
    Met deze lacuna zal minstens één koning missen in de lijst.
  • […]re […] 21-24 dagen
  • Sekheperenre, 0 jaar 2 maand 1-4 dagen
    De prenomen Sekheperenre wordt vermeld op één scarabee 7, wat verrassend veel is voor iemand die zo lang geleden zo kort regeerde. Ryholt plaatst deze scarabee na Sheshi. 37
  • Djedkherure, 0 jaar 2 maand 5 dagen
  • Seankhibre, […] 19 (of misschien 29) [dagen]
  • Nefertum[…]re […] 18 [dagen]
  • Sekhem[…]re, […] maand […]
  • Kakemure […] jaar […]
  • Neferibre […] jaar […]
  • I[…]re, […] jaar
  • Khakare […]
    Een koning Khakare is bekend van een scarabee. 38
  • Aakare […]
  • Semenenre Hapu[…]
  • Djedkare Nebnati […]
    Ryholt denk dat nb een vergissing is voor ‘3, en hij eigenlijk ‘Anati heette. 39
  • […]ka[re] Bebnum […]
  • (2 koningen, verloren gegaan)
  • […]re […]
  • (3 koningen, verloren gegaan)
  • […]re[…]
  • […]re[…]
  • Snefer[…]re […]
  • Men[…]re […]
  • Djed[…re …]
  • (3 koningen, verloren gegaan)
  • Inek[…]
  • ‘A[…]
    Hij is mogelijk Nehesy II. Zie boven, bij Nehesy I.
  • Ip[…]
    Hij is mogelijk Apepi. Zie boven, bij Nehesy I.
  • (5 koningen, verloren gegaan)

laatste wijziging:
4 februari 2023: Autibre hersteld in Auibre

  1. By Auguste Mariette & Gaston Maspero (eds.) – Monuments divers recueillis en Egypte et en Nubie (Tables) — Paris, 1872, pl. 103, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47448128[↩]
  2. Ryholt (2012), p. 110[↩]
  3. Ryholt (2012), p. 121[↩]
  4. Ryholt (2012), p. 124[↩]
  5. Irmgard Hein, Area A/IV[↩]
  6. K.S.B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800-1550 BC (1997), p. 184-191, geciteerd door John Gee, Overlooked Evidence of Sesostris III’s Foreign Policy, in Journal of the American Research Center in Egypt, Vol. 41 (2004), p. 28[↩]
  7. Ryholt (2018), p. 240[↩][↩][↩][↩][↩][↩][↩][↩]
  8. Ryholt (2018), p. 248[↩]
  9. Vera Müller, Chronological Concepts for the Second Intermediate Period and Their Implications for the Evaluation of Its Material Culture, in The Hyksos Ruler Khyan and the Early Second Intermediate Period in Egypt: Problems and Priorities of Current Research, Proceedings of the Workshop of the Austrian Archaeological Institute and the Oriental Institute of the University of Chicago, Vienna, July 4-5, 2014 (2018), p. 210[↩]
  10. Ryholt (2018), p. 267[↩][↩]
  11. Ryholt (2018), p. 258, 260[↩][↩][↩]
  12. Ryholt (2018), p. 256[↩]
  13. Ryholt (2018), p. 258[↩]
  14. Ryholt (2018), p. 257[↩]
  15. Forstner-Müller en Reali (2018), p. 91[↩]
  16. Ryholt (2012), p. 109-111[↩][↩]
  17. Ryholt (2018), p. 258, 259-260[↩]
  18. Ryholt (2012), p. 113[↩][↩]
  19. Ryholt (2012), p. 115-120[↩]
  20. Ryholt (2018), p. 253-254[↩]
  21. Manfred Bitak, Egypt and Canaan During the Middle Bronze Age, in Bulletin of the American Schools of Oriental Research, No. 281, Egypt and Canaan in the Bronze Age (Feb., 1991), p. 51[↩]
  22. Vera Müller, Chronological Concepts for the Second Intermediate Period and Their Implications for the Evaluation of Its Material Culture, in The Hyksos Ruler Khyan and the Early Second Intermediate Period in Egypt: Problems and Priorities of Current Research, Proceedings of the Workshop of the Austrian Archaeological Institute and the Oriental Institute of the University of Chicago, Vienna, July 4-5, 2014 (2018), p. 211[↩]
  23. Maha Yehia, The Three Stelae of King Nehsy from Tell Habwe at Al Arish Museum: A New Interpretation, in Journal of Faculty of Tourism and Hotels, Fayoum University, Vol. (10), No. (2/2), September, 2016, p. 469-482[↩]
  24. Ryholt (2018), p. 258-259[↩][↩]
  25. Kim Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800 – 1550 BC (1997), p. 253, geciteerd door Yehia, p. 478[↩]
  26. Ryholt (2018), p. 254, met voetnoot 30[↩]
  27. Kim Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800 – 1550 BC (1997), p. 253, geciteerd op Wikipedia[↩]
  28. Kim Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800 – 1550 BC (1997), p. 57, geciteerd door Yehia, p. 478[↩]
  29. AEC, p. 192[↩]
  30. Ryholt (2018), p. 273[↩]
  31. Siesse (2015), p. 84[↩]
  32. Ryholt (2018), p. 255-256[↩]
  33. Ryholt (2018), p. 240, 255[↩][↩]
  34. Ryholt (2012), p. 121-122[↩]
  35. Gardiner 1959, p. 15, geciteerd[↩]
  36. Siesse (2015), p. 83-84[↩]
  37. Ryholt (2018), p. 254-255[↩]
  38. W. M. Flinders Petrie, Scarabs and cylinders with names (1917), p. xix[↩]
  39. K.S.B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800-1550 BC (1997), p. 99, geciteerd op pharaoh.se[↩]

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *