De stamboom van Mozes

Mozes volgens Rembrandt ¹

Mozes

Dit is een vervolg op het artikel over de duur van Israëls verblijf in Egypte. Een van de argumenten voor een kort verblijf, van 215 (of 210) in plaats van 430, is namelijk de stamboom van Mozes.

Mozes werd geboren in 1526; hij was 80 toen hij tot de farao sprak (Ex 7:7). Hij was de zoon van Amram die 137 jaar werd, de zoon van Kehath die 133 jaar werd, de zoon van Levi die ook 137 jaar werd (Ex 6:19, 17, 15), de derde zoon van Jakob (2006-1859) en Lea.

Zelfs als elke voorouder pas op zijn sterfbed de volgende generatie verwekte kom je niet op de 430, maar op slechts 363 jaar. (Van Levi’s 137 moet je er 44 afhalen; hij was 44 toen hij in Egypte aankwam. Dat is te berekenen dankzij Jozefs leeftijd.)

Gaten in een stamboom

De enige logische verklaring is dat er generaties missen. En dat is geen probleem in de Bijbel. Jakob was de zoon van zijn opa Abraham (Gen 28:13), Jehu die het koningshuis van Achab uitroeide zowel de zoon van Nimsi (2 Kon 9:20) als van Nimsi’s zoon Josafat (vers 2), en Ezra slaat in zijn genealogie (Ezra 7:1-5) minstens zes generaties over (1 Kro 6:3-14). Als je Josephus erbij haalt blijkt Ezra nog meer generaties te hebben overgeslagen ².

Daarnaast zijn er de extreme voorbeelden van Jezus, de Zoon van David, de Zoon van Abraham (Mat 1:1), en Sallum. Sallum, die na het einde van de Babylonische ballingschap, bijna 1000 jaar na de exodus, naar Jeruzalem reisde (1 Kro 9:19), was de zoon van Kore, de zoon van Ebjasaf, de zoon van de Korach die tegen Mozes in opstand kwam.

De rol van genealogie

In zulke oude tijden draaide genealogie onder de Israëlieten niet om het juiste aantal voorouders, maar om afstamming. Het is belangrijk dat Jezus afstamt van David, wiens nakomelingen voor eeuwig op de troon zullen zitten (2 Sam 7:12-13). Het is belangrijk dat Jezus afstamt van Abraham, want door Abraham zullen alle volken op aarde worden gezegend (Gen 12:3). Het was belangrijk dat Sallum een nakomeling was van Korach, want diens nakomelingen werden door David aangewezen als poortwachters in de tempel (1 Kro 26:1).

De tussenliggende generaties deden er op dat moment minder toe en konden zelfs worden weggelaten. Voor Jehu was het kennelijk vooral belangrijk dat hij afstamde van de tegenwoordig onbekende Nimsi. Ook Mattheüs, die Jezus’ genealogie opdeelde in drie periodes van 14 generaties, sloeg in ieder geval drie koningen van Juda over (Mat 1:8).

Helaas, want ik hou van volledigheid. Een volledige genealogie van Levi naar Mozes had me blij gemaakt. Maar het was kennelijk voldoende voor Mozes als man van zijn tijd om aan te geven dat hij een nakomeling was van Amram. Bij de introductie van zijn ouders beperkt hij zich zelfs tot: “Een man uit het geslacht van Levi ging en nam een dochter (nakomelinge) van Levi tot vrouw. De vrouw werd zwanger en baarde een zoon.” (Ex 2:1-2) Een mogelijke reden hiervoor is afgoderij. Israël aanbad afgoden in Egypte (Ez 20:7) en ze zijn in Egypte mogelijk te herkennen aan de aanbidding van Sodpu, een afgod uit Gosen, het gebied waar ze woonden. Mozes heeft dan alle generaties die God niet kenden, maar afgoden aanbaden, weggelaten.

Mozes’ stamboom is dus geen argument voor een kort verblijf in Egypte.

laatste wijziging: 5 augustus 2021
25 april 2024: iets verduidelijkt

1. By Rembrandt, Public Domain[↩]
2. Flavius Josephus, Antiquities of the Jews, 10.8.6[↩]