Categorieën
6. Nieuwe Rijk Richters

Samgar tegen Hatshepsut

Hatshepsut, met de koninklijke nepbaard 1

Inleiding

Hatshepsut (1228-1208) deed een inval in Israël of het gebied daaromheen, waarschijnlijk in het eerste deel van haar regering. In dezelfde tijd, namelijk in 1223, verloste Samgar Israël van de Filistijnen.

Op mijn blog ga ik ervanuit dat de naam Filistijnen in de tijd voor Sisak gebruikt werd voor de Egyptenaren van dynastieën XVIII en XIX; zie hier. Het is daarom mogelijk om Hatshepsuts inval en Samgars verlossing met elkaar te combineren. Samgar verloste Israël dan van een inval van Egypte.

Samgar

“Na hem (Ehud) kwam Samgar, de zoon van Anath. Hij doodde de Filistijnen, zeshonderd man, met een prikstok voor ossen. Zo verloste ook hij Israël.” (Richt 3:31) Naast dat duidelijk wordt dat hij leiding gaf aan Israël (Richt 5:6) is er op zijn datering na niks over hem bekend. Josephus schrijft dat Samgar werd gekozen als Ehuds opvolger, maar al stierf in zijn eerste jaar als leider. 2

De Septuagint noemt Samgar in 3:31 de zoon van Dinach, in 5:6 de zoon van Anath. Dinach is mogelijk zijn vaders naam; de naam “zoon van Anath” staat ook op verschillende opgegraven speerpunten en een zegel. Anath was een soldatengodin en “zoon van Anath” betekent mogelijk dat deze zonen soldaten waren. 3 Deze theorie verklaart waarom Saul, nadat David Goliath heeft verslagen, herhaaldelijk vraagt van wie David een zoon is (1 Sam 17:55-58), terwijl hij duidelijk al weet wie Davids vader is; Saul had hem twee keer een bericht gestuurd (1 Sam 16:18-23).

De naam Samgar is geen Hebreeuws, en er zijn meerdere theorieën over de herkomst. Anath was een Kanaänitische godin. 4 “Toen nu de Israëlieten te midden van de Kanaänieten (…) woonden, namen zij hun dochters voor zich tot vrouw en gaven zij hun eigen dochters aan hun zonen. En zij dienden hun goden.” (Richt 3:6) Samgar was mogelijk een Israëliet met een buitenlandse naam die een Kanaänitische godin diende. Toch kon God hem gebruiken om Israël te bevrijden.

Hatshepsut

Volgens een lange inscriptie in de Speos Artemidos restaureerde Hatshepsut dat wat de Hyksos hadden achtergelaten. “I have restored that which was ruins, I have raised up that which was unfinished since the Asiatics (‘’mw, Aamu) were in the midst of Avaris (ḥ.t-w‘r.t, Hetwaret) of the Northland (Beneden-Egypte), and the barbarians were in the midst of them, overthrowing that which was made, while they ruled in ignorance of Re (een van de belangrijkste Egyptische goden).” Even verderop: “I removed the abominations of the great god, [I] captured the land of their sandals (het land dat ze betraden).” 5

De Hyksos waren nog geen eeuw geleden door Ahmose I (1290-1265) verdreven uit Egypte. Ze waren naar Kanaän gevlucht, waar Ahmose hen versloeg, mogelijk tot in Fenicië. Het is mogelijk dat Hatshepsut met het laatste deel van de laatste hier geciteerde zin bedoelt dat ze tegen de Kanaänieten streed.

Haar inscriptie is helaas niet precies gedateerd. Elders in de Speos Artemidos schrijft ze: “The land of Reshu (Shutu, Moab en Ammon) and the land of Yu (Yww), they cannot ˹hide˺ from my majesty; Punt is mine, and the fields of sycamore bearing fresh myrrh, the highways which were closed up, and the two ways. My soldiers smote that whch was ˹… … …˺ since my appearance as king.” 6 Ze was dus in ieder geval actief op militair terrein. Dat Punt van haar is plaatst de inscriptie na haar expeditie naar Punt, maar de enig mogelijke datering daarvan is ergens voor jaar 9 (1221/0), want toen was ze weer terug 7.

Conclusie

Samgar versloeg in 1223 de Filistijnen (Egyptenaren) en werd, alhoewel voor nog geen jaar, leider van Israël. Er wordt niks gezegd over een onderdrukking of de daaropvolgende rust, dus het hoeft alleen een inval te zijn. Hatshepsut streed mogelijk rond dezelfde tijd tegen de Hyksos, ofwel de Kanaänieten, die bijna een eeuw eerder uit Beneden-Egypte waren verdreven.

In mijn chronologie is het mogelijk om beide gegevens met elkaar te combineren. Hatshepsut deed dan een inval in Kanaän en werd verslagen door Samgar. Tenzij het verder onbekende Yww een deel van Kanaän was wordt dit door haar alleen genoemd in de zin over het land van hun sandalen.

laatste wijziging: 21 november 2022

  1. By Wolfgang Sauber, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=63771698 []
  2. Flavius Josephus, Antiquities of the Jews, 5.4.3 []
  3. André Lemaire, From the Origin of the Alphabet to the Tenth-Century B.C.E.: New Documents and New Directions, in New Inscriptions and Seals Relationg to the Biblical World (2012), p. 7-8 []
  4. S.D. Snyman, Samgar ben Anat onder die Rigters, in HTS Teologiese Studies, Vol. 60 No. 3 (2004), p. 835 []
  5. Ancient Records, deel II, § 296, 303 []
  6. Ancient Records, deel II, § 299 []
  7. Ancient Records, deel II, § 292 []

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *